LABORATUVARLAR
MAKİNE VE METAL TEKNOLOJİLERİ LABORATUVARI
Bölümümüz laboratuvarları Makine Mühendisliği Bölümü bünyesinde olup programımız tarafından kullanılabilmektedir. Laboratuarlarımızda Talaşlı imalat tezgahları bölümü, kaynak bölümü, ısıl işlem bölümü, Metalografik incelemelerin yapıldığı malzeme bölümü bulunmaktadır. Bu laboratuarlarımız akademisyenlerin ARGE çalışmalarında kullanılmaktadır. Aynı zamanda bölümümüzün uygulama derslerinde bu laboratuvardan faydalanılmaktadır.
Talaşlı İmalat Tezgahları
1- Üniversal Torna Tezgahları
Marka/Model: NC ENERGY
Kullanım amacı: Silindirik kesite sahip malzemelerin talaşlı imalatta işlenmesi
Özellikleri:
1. Dış Çap İşlemleri (Silindirik Yüzeyler)
Boyuna Tornalama (Alın Tornalama): İş parçasının dış çapını boydan boya küçültmek ve silindirik yüzeyler oluşturmak için yapılır.
Alın Tornalama: İş parçasının uç yüzeyini düzleştirmek ve boyunu ayarlamak için yapılır.
Kademeli Tornalama: Farklı çaplarda silindirik yüzeyleri basamaklı olarak işlemek.
Konik Tornalama: İş parçası üzerinde konik (eğimli) yüzeyler oluşturmak. Bu, punta kaydırma, üst kızak döndürme veya konik tornalama aparatı ile yapılabilir.
________________________________________
2. İç Çap İşlemleri
Delik Delme: İş parçasının merkezine matkap kullanarak delik açma.
İç Tornalama (Bohrwerk): Önceden delinmiş bir deliğin iç çapını büyütmek veya hassaslaştırmak.
İç Alın Tornalama: Delik içindeki bir yüzeyi düzleştirmek veya derinliği ayarlamak.
________________________________________
3. Form ve Şekillendirme İşlemleri
Kanal Açma (Oluk Açma): İş parçasının dış veya iç yüzeyinde kare, yuvarlak veya özel profilli kanallar oluşturma.
Form Tornalama: Özel formlu kesici takımlar kullanarak iş parçasına karmaşık profil veya konturlar verme.
Pah Kırma: Keskin kenarları eğik olarak alma.
Radius Tornalama: Köşeleri yuvarlatma (iç veya dış).
________________________________________
4. Diş Açma İşlemleri
Dış Diş Açma: Civata, saplama gibi parçalar için iş parçasının dış yüzeyine metrik, inç veya özel dişler açma.
İç Diş Açma: Somun gibi parçalar için iş parçasının deliğinin içine dişler açma.
________________________________________
5. Yüzey İşlemleri ve Diğer İşlemler
Tırtıl Çekme (Nervürleme): İş parçası yüzeyine kavrama kolaylığı sağlamak veya dekoratif amaçlarla baklava deseni, düz çizgi gibi yüzey desenleri oluşturma.
Kesme (Ayırma): İşlenen parçayı ana malzemeden ayırma veya belirli bir boyda kesme.
Raybalama: Önceden açılmış bir deliği daha hassas ve pürüzsüz bir hale getirme.
Yüzey Parlatma (Leblebileme): Kesici takım kullanmadan, özel bir aparatla dönen iş parçasının yüzeyini pürüzsüzleştirme ve parlatma.
2- Freze Tezgahları
Marka/Model: GÜNGÖR NC FREZE TEZGAHI
Kullanım amacı: Talaşlı imalat ile farklı geometrilere sahip hammaddeler üzerinde imalat yapmak.
Özellikleri:
1. Düzlem ve Yüzey İşlemleri
Düzlem Frezeleme (Alın Frezeleme / Yüzey Frezeleme): İş parçasının üst veya yan yüzeylerini düzleştirmek ve istenilen boyuta indirmek için yapılır. Genellikle freze çakısının yan ve alın yüzeylerinin birlikte talaş kaldırdığı operasyondur.
Yan Frezeleme: İş parçasının yan yüzeylerini, genellikle silindirik freze çakıları kullanarak, dik ve düzgün hale getirme.
Kanal Frezeleme: İş parçasının üzerine kare, dikdörtgen, T-kanalı veya kırlangıç kuyruğu gibi belirli profillerde kanallar açma.
2. Form ve Profil İşlemleri
Profil Frezeleme: Özel formlu freze çakıları kullanarak iş parçası üzerine yuvarlak (radyus), konveks veya konkav gibi karmaşık konturlar ve profiller işleme.
Dişli Frezeleme: Özel dişli freze çakıları (modül çakıları) kullanarak düz, helis veya konik dişliler imal etme.
Kopya Frezeleme: Bir model veya şablona göre üç boyutlu karmaşık yüzeyleri işleme. (Özellikle Universal ve CNC frezelerde yaygındır.)
3. Delik ve Delik İçi İşlemler
Delik Delme: Freze tezgahının hassas ilerleme yeteneği sayesinde, iş parçasına matkap veya parmak freze kullanarak delik açma.
Punta Delme: Daha sonraki delme işlemleri için merkezleme amacı ile küçük, konik delikler açma.
Raybalama: Önceden delinmiş bir deliğin iç yüzeyini daha hassas ve pürüzsüz hale getirme.
Bohrwerk (Delik Büyütme): Deliklerin çapını freze kafası ve tek ağızlı kesici takımla hassas bir şekilde büyütme.
4. Bölme ve Özel İşlemler
Bölme İşlemleri (İndeksleme): İş parçasının çevresini eşit aralıklarla bölerek (örneğin altıgen başlar, anahtar ağızları veya dişli aralıkları) işleme. Bu işlem için bölme aparatı kullanılır.
Helisel Frezeleme: Helis kanallar (matkap ucu gibi) veya helis dişliler gibi döner ve doğrusal ilerlemenin eş zamanlı olduğu yüzeyleri işleme.
3- Kaynak Makineleri
Kullanım amacı: Metal ve metal alaşımı malzemelerin birbirine bağlanmasını sağlamak.
Özellikleri:
1. Temel Birleştirme İşlemleri
· Alın Kaynağı (Butt Weld): Aynı düzlemde bulunan iki parçanın alın alına birleştirilmesi.
· Köşe Kaynağı (Fillet Weld): Birbirine dik veya açılı duran iki parçanın iç veya dış köşelerinin birleştirilmesi. Bu, en sık kullanılan kaynak türüdür.
· Bindirme Kaynağı (Lap Joint): İki parçanın birbiri üzerine bindirilerek birleştirilmesi.
· T-Kaynağı (T-Joint): Bir parçanın yüzeyine dik olarak yerleştirilen diğer bir parçanın birleştirilmesi.
· Kenar Kaynağı (Edge Joint): İki parçanın kenarlarının yanyana getirilip birleştirilmesi.
2. Uygulama ve Onarım İşlemleri
· Dolgu Kaynağı (Surfacing/Cladding): Aşınmış veya hasar görmüş bir yüzeyin üzerine, onu yeniden yapılandırmak veya özel özellikler (sertlik, korozyon direnci) kazandırmak amacıyla ek malzeme yığma.
· Kesme (Cutting): Özellikle Oksi-Asetilen veya Plazma Kesme yöntemleri kullanılarak metali yüksek sıcaklıkla eriterek veya yakarak kesme ve şekillendirme. (Her ne kadar "kaynak" olmasa da, aynı ekipmanlar ve prensiplerle yapılır.)
· Lehimleme (Brazing) ve Sert Lehimleme (Soldering): Kaynak işlemine göre daha düşük sıcaklıklarda ve ana metali eritmeden, bir dolgu metali (lehim teli) kullanarak parçaları birleştirme. (Kaynak makinelerinin güç üniteleri bazen bu işlemlere adapte edilebilir.)
4- Sac İşleme Tezgahları
Marka/Model: SRGM 2060
Kullanım amacı: Sac Kesme
Özellikleri:
Sacların istenilen boyutlarda kesilmesi işlemi yapılır.
Saclara bükme işlemleri yapılır.
5- Matkap Tezgahı
Marka/Model:
Kullanım amacı: Delik delme, delik genişletme
Özellikleri:
Delik Delme: En temel işlem olup, farklı çaplarda matkap uçları kullanılarak iş parçasına silindirik delikler açılmasıdır.
Punta Delme (Merkezleme): Daha büyük bir matkapla delik delmeden önce, esas deliğin yerini hassas bir şekilde belirlemek ve büyük matkabın kaymasını önlemek için küçük, konik uçlu matkaplarla merkezleme deliği açılması.
Bölmeleme (Pilot Delik Delme): Çok büyük çaplı delikler açılırken, öncelikle çapı daha küçük bir matkapla bir pilot delik açılması.
Raybalama (Reaming): Önceden delinmiş bir deliğin iç yüzeyini pürüzsüzleştirmek ve deliği çok daha hassas bir nominal çapa getirmek.
Havşa Açma (Countersinking): Bir civatanın veya vidanın başının, parçanın yüzeyiyle aynı hizada (sıfır) durmasını sağlamak amacıyla, deliğin ağzına konik bir yuva açılması.
Alın Havşa Açma (Counterboring): Bir civatanın başının deliğin içine gömülmesi için, deliğin ağzına düz tabanlı silindirik bir yuva açılması.
Kılavuz Çekme (Tapping): Delinmiş bir deliğin iç yüzeyine diş açılması
6- Taşlama Tezgahları
Model: Ohaus Starter 3000
Kullanım amacı: Taşlama işlemleri
Özellikleri:
A. Düzlem Taşlama (Yüzey Taşlama)
B. Takım bileme
C. İmalat sonrası çapak alma
D. Yüzey pürüzlülüğü giderme
Formun Üstü
7- CNC Tezgahları
Model: JETCO
Kullanım amacı: Bilgisayar destekli üretim
Özellikleri:
| Özellik | |
| İşleme Kapasitesi (Eksen Hareketleri) | X: 280 mm, Y: 120 mm, Z: 270 mm (Modelden modele değişir) |
| İş Mili (Spindle) | Devir Hızı: 100 - 5.000 dev/dak (rpm) |
| İş Mili Koniği | ISO-30 veya ISO-40 (Modele göre) |
| Pozisyonlama Hassasiyet | Çok Yüksek (Tipik olarak $0,015$ mm) |
| Pozisyon Tekrarlama Hassasiyeti | Çok Yüksek (Tipik olarak $0,01$ mm) |
| Tabla Boyutu (Freze) | 550 x 160 mm gibi (Modele göre) |
| Takım Kapasitesi | Takım magazini (ATC) olan modellerde 20 adede kadar. |
