Etkinliğin Amaç ve Kapsamı


Kadın ve erkek farketmeksizin obezite, diyabet, kolestrol, kardiyovasküler problemler ve tansiyon çağımızda hala etkisini sürdüren rahatsızlıklar arasında gösterilemktedir. Bu rahatsızlıkların en büyük sebebleri fiziksel aktivite eksikliği ve beslenme bozukluklarıdır. Bu bozukluklar en fazla kadınlarında yaşanmaktadır. kadınların sorumluluğunun fazla olması kadınları fiziksel aktivite eksikliğine sürüklemektedir. Fiziksel aktivite düzeyi düşük kadınlar, hareketsiz yaşam tarzı nedeniyle metabolik sağlık, kas iskelet sistemi fonksiyonları ve kardiyovasküler dayanıklılık açısından risk altında olabilirler. Düşük fiziksel aktivite, obezite, insülin direnci, osteoporoz ve ruhsal sağlık sorunları gibi çeşitli olumsuz sonuçlarla ilişkilendirilmiştir (Booth et al., 2017). Bu bireyler için düzenli egzersiz, beslenme düzeninin iyileştirilmesi ve krono-nutrisyon prensiplerinin uygulanması, hem genel sağlık hem de metabolik esneklik açısından önemli faydalar sağlayabilir. Yapılan araştırmalar, egzersizle desteklenen sağlıklı beslenme programlarının, enerji dengesi, sirkadiyen ritim düzenlemesi ve kas kütlesi korunumu açısından etkili olduğunu göstermektedir (Benedict et al., 2021). Bu nedenle, fiziksel aktivite düzeyi düşük kadınlara yönelik kişiselleştirilmiş egzersiz ve beslenme planları, uzun vadede sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazandırmada kritik bir rol oynayabilir. Kadınlar için krono-nutrisyon ve sağlıklı beslenme, metabolik sağlık, hormonal denge ve genel yaşam kalitesi açısından büyük önem taşır. Kadınların biyolojik ritimleri, özellikle üreme sağlığı, menopoz, uyku düzeni ve metabolizma üzerinde belirleyici bir rol oynar (Chaix et al., 2019). Sirkadiyen ritme uygun beslenme, yani besin alımının gün içindeki biyolojik saatlere göre düzenlenmesi, insülin duyarlılığını artırabilir, yağ depolanmasını azaltabilir ve enerji dengesini iyileştirebilir (Garaulet & Gómez-Abellán, 2014). Özellikle düşük fiziksel aktivite düzeyine sahip kadınlar için, akşam geç saatlerde yemek tüketiminden kaçınmak, kahvaltıyı atlamamak ve öğün zamanlarını biyolojik ritme uygun şekilde ayarlamak, metabolik hastalık riskini azaltmada etkili olabilir. Sağlıklı beslenmenin krono-nutrisyon ilkeleriyle desteklenmesi, kadınların kilo yönetimini kolaylaştırırken, kardiyovasküler sağlık, bağırsak mikrobiyotası ve uyku kalitesi üzerinde de olumlu etkiler sağlayabilir. Kadınlar için egzersiz planlaması, yaş, fiziksel aktivite düzeyi, hormonal döngüler ve metabolik ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak bireyselleştirilmelidir. Düzenli egzersiz, kas kütlesinin korunmasını, kemik mineral yoğunluğunun artırılmasını ve kardiyovasküler sağlığın iyileştirilmesini destekler (Warburton & Bredin, 2017). Özellikle menopoz döneminde, direnç egzersizleri osteoporoz riskini azaltırken, aerobik egzersizler kalp sağlığını güçlendirebilir (Elavsky & McAuley, 2007). Ayrıca, kadınların hormonal döngüleri göz önünde bulundurularak egzersiz zamanlaması optimize edilebilir; örneğin, luteal fazda düşük yoğunluklu egzersizler tercih edilirken, foliküler fazda yüksek yoğunluklu antrenmanlar daha etkili olabilir (Sung et al., 2014). Haftalık egzersiz programında kuvvet antrenmanları, kardiyo, esneklik ve denge çalışmalarının dengeli bir şekilde yer alması, hem fiziksel performansı artırır hem de uzun vadeli sağlık yararları sağlar.  Bu bilgiler doğrultusunda;

Bu projenin amacı, Spor ve Sağlık Bilimleri alanında Lisans ve Yüksek Lisansta öğrenim görmekte olan öğrencilerin fiziksel aktivite düzeyi düşük olan kadınların sağlıklı beslenme, krono-nutrisyon ve düzenli egzersizle yaşam kalitelerini iyileştirmeye ve bilgi düzeylerini arttrmaya yönelik eğitim içermektedir. Bu eğitim sayesinde özellikle, sirkadiyen ritme uygun beslenme zamanlaması, uygun egzersiz türleri ve psikolojik destekle kadınların fiziksel sağlıklarını artırmayı amaçlamaktadır. Bu Proje doğrultusunda alınan eğitim sayesinde, düşük aktivite düzeyine sahip kadınlara yönelik bireyselleştirilmiş bir yaklaşım geliştirmeyi ve bu bireylerin uzun vadeli sağlıklarını destekleyecek sürdürülebilir alışkanlıklar kazandırmayı kapsamaktadır.

Projenin genel amacı şu unsurları içermektedir:

  • Krono-nutrisyon ilkelerine dayalı olarak beslenme alışkanlıklarını eğitimi almak,
  • Fiziksel aktiviteyi artırarak kas-iskelet sağlığını ve kardiyovasküler sağlığı iyileştirmede bilgi sahibi olmak,
  • Kadınlara özel egzersiz ve beslenme planları oluşturabilme kazanımı sağlamak,
  • Yaşam tarzı değişiklikleri için motivasyonel destek bilncinde olmak,
  • Kadın sağlığına özgü biyolojik faktörleri (hormon döngüsü, yaş, metabolizma) göz önünde bulundurarak kişiye özel sağlık stratejileri geliştirmeyi öğrenmek.

Projemizin Kapsamı; Fiziksel aktivite düzeyi düşük Lisans ve Yüksek Lisans öğrenimi gören kadın öğrencilere yönelik bir programı kapsamaktadır. Proje, kadınların sağlıklı beslenme alışkanlıklarını geliştirirken, aynı zamanda krono-nutrisyon ve düzenli egzersizle desteklenen bir yaklaşım sunmayı hedeflemektedir. Proje kapsamında ele alınacak başlıca konular bu projenini etkinlik planı ve bütçe kısmında detaylı olarak verilmiştir.